W ramach ulgi B+R można rozliczyć zakup narzędzia produkcyjnego jeżeli jest niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego?

Przedsiębiorcy korzystający z tzw. ulgi B+R, których głównym przedmiotem działalności gospodarczej jest produkcja i sprzedaż wyrobów gotowych, coraz częściej spotykają się z wątpliwościami dotyczącymi możliwości zakwalifikowania wydatków na zakup narzędzia produkcyjnego (niezbędnego do realizacji projektu badawczo-rozwojowego) jako kosztu prowadzonych prac rozwojowych.

Fiskus kwestionuje rozliczenie takich wydatków w ramach ulgi podnosząc, iż nabycie takich narzędzi czy nawet wytworzenie z udziałem podmiotów zewnętrznych (pod nadzorem badawczo-rozwojowym) nie wypełnia działalności B+R (tj. działalności twórczej obejmującej badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowanej w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań).

Na czym polega ulga B+R?

Zgodnie z art. 18d UoCIT podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania (w roku podatkowym w którym ponosi koszt lub w kolejnych sześciu latach) koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową (przy czym kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego z przychodów innych niż zyski kapitałowe, a kwota wydatków nie może przekroczyć limitu 200 % / 100 % uzależnionego od statusu przedsiębiorcy i rodzaju kosztu).

Katalog ww. wydatków, tj. tzw. ,,kosztów kwalifikowanych” uregulowany jest w ust. 2 ww. regulacji i należą do nich m.in. materiały i surowce bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową a także niebędący środkiem trwałym sprzęt specjalistyczny wykorzystywany bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej (w szczególności naczynia i przybory laboratoryjne oraz urządzenia pomiarowe).

Warunki do zastosowania ulgi B+R

Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych jeśli łącznie spełnione następujące warunki:

• podatnik poniósł koszty na działalność badawczo-rozwojową,
• koszty na działalność badawczo-rozwojową stanowiły dla podatnika koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT,
• koszty na działalność badawczo-rozwojową mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych,
• ww. koszty uzyskania przychodów stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu ustawy o CIT, przy czym, jeżeli koszty kwalifikowane zostały poniesione w ramach badań podstawowych, badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu odrębnych przepisów,
• jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu,
• w ewidencji rachunkowej podatnik wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej,
• podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,
• kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie przekroczyła limitów ustawowych,
• koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

W czym problem?

Ustawodawca skonstruował mechanizm ulgi B+R celem przyspieszenia przebudowy konstrukcji polskiej gospodarki, tak aby działalność innowacyjna z obszaru wysokich technologii i rozwiązań stawała się głównym czynnikiem w tworzeniu wzrostu dochodu narodowego.

Naturalnym jest zatem ograniczenie ulgi w zakresie takich przejawów aktywności w działalności podatnika, które pomimo efektu np. ulepszenia istniejących procesów lub usług, to jednakże z uwagi na brak innowacyjnego charakteru nie mogą stanowić prac rozwojowych.

Nie należy jednak w mojej ocenie uzależnić identyfikacji kosztów kwalifikowanych od etapu prowadzonych prac badawczo-rozwojowych. W tym zakresie koszty te, które są ponoszone w ramach poszczególnych faz prowadzonej działalności powinny być traktowane jednolicie (projekt B+R nie może przecież zostać sztucznie podzielony na części, gdyż cel realizacyjny jest tożsamy niezależnie od etapu).

W mojej opinii, wydatek poniesiony zatem na narzędzie produkcyjne, które jest niezbędne do realizacji celu projektu B+R (niezależnie czy zostało wytworzone z udziałem podmiotów zewnętrznych czy nie) powinien zostać zaliczony do kosztów prac rozwojowych.

Na zasadność takiego stanowiska wskazał WSA we Wrocławiu, który w wyroku z dnia 9 lipca 2024 r., sygn. akt: I SA/Wr 51/24, uchylił interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 5 grudnia 2023 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.510.2023.2.JG (uwaga – wyrok nieprawomocny).

Należy pamiętać oczywiście, że każdorazowo identyfikacja kosztów jako wydatków kwalifikowanych na potrzeby ulgi B+R musi być rozpatrywane indywidualnie, z uwzględnieniem specyfiki prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości dotyczących mechanizmu art. 18d ustawy o CIT, zespół ADN Podatki służy wsparciem doradczym.

Autor – Mateusz Cedro, Senior Manager, ADN Doradztwo Podatkowe