Zaliczka na poczet zysku dla komplementariusza

Umacnia się korzystna linia orzecznicza w zakresie opodatkowania zaliczek na poczet zysku komplementariusza spółki komandytowej

Spółka komandytowa to często wybierana przez polskich przedsiębiorców forma prawna prowadzonej działalności. Pomimo tego, że spółka komandytowa stała się od niedawna podatnikiem podatku CIT, cały czas cieszy się ona licznym zainteresowaniem.

Z uwagi na ww. objęcie podatkiem CIT, spółki komandytowe zostały dotknięte tym samym problemem interpretacyjnym, który na przestrzeni ostatnich lat dotyczył spółek komandytowo-akcyjnych (które już wcześniej były podatnikami CIT). Problematycznym zagadnieniem jest opodatkowanie wypłaty zaliczki na poczet zysku od strony komplementariusza (będącego osobą fizyczną).

Na wstępie przypomnijmy, że w spółce komandytowej występują dwa rodzaje wspólników: komandytariusze oraz komplementariusze. Zarówno jedni i drudzy mają prawo do udziału w zysku spółki. Z prawa tego można skorzystać nie po zakończeniu roku podatkowego, ale również podczas jego trwania w formie zaliczek na poczet zysku.  

Aby zrozumieć podatkową problematykę ww. operacji należy zaznaczyć, iż zgodnie z ustawą PIT spółka komandytowa jako płatnik powinna pobrać z wypłaty zysku komplementariusza zryczałtowany podatek PIT w wysokości 19% pomniejszony o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku spółki i podatku CIT tej spółki, obliczonego za rok podatkowy. Innymi słowy podatek PIT komplementariusza jest pomniejszany o odpowiednią do jego udziału część podatku CIT spółki komandytowej.

Z powyższej zasady wynika, że aby prawidłowo określić kwotę podatku PIT od zysku komplementariusza, niezbędne jest posiadanie informacji o podatku CIT spółki komandytowej. Taką informację posiada się co do zasady po zakończeniu roku podatkowego spółki. Pobieranie podatku bezpośrednio z zaliczki na poczet zysku automatycznie skutkuje w praktyce koniecznością skorygowania rozliczenia i wystąpienia o zwrot nadpłaty. Jeżeli bowiem spółka generuje jakikolwiek dochód, to podatek PIT z tytułu wypłaty z zysku zawsze będzie pomniejszony o odpowiednią część podatku CIT.

W praktyce w orzecznictwie i interpretacjach występują sporne stanowiska (istniejące już wcześniej na gruncie rozliczeń spółek komandytowo-akcyjnych) czy spółka komandytowa powinna pobierać podatek z zaliczek na poczet zysku komandytariusza, skoro na moment wypłaty zaliczki nie zna podatku CIT potrzebnego do prawidłowego określenia kwoty podatku.

W orzecznictwie dominuje wykładnia korzystna dla podatników (brak obowiązku poboru podatku od zaliczek) natomiast w interpretacjach indywidualnych – jak to często bywa – wykładnia profiskalna (obowiązek poboru podatku od zaliczek).

Wydawać by się mogło, że powyższy spór został wystarczająco rozstrzygnięty przez wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 grudnia 2020 r. (II FSK 2048/18), w ramach którego NSA potwierdził, że obowiązek poboru podatku PIT od zaliczki na poczet zysku nie występuje dopóki nie znana jest wartość podatku CIT spółki. Wyrok dotyczył co prawda spółki komandytowo-akcyjnej, ale z uwagi na tożsamość przepisów wnioski z wyroku mają zastosowanie również do spółki komandytowej.

Niemniej jednak pojawiające się w ostatnim czasie orzecznictwo, a także analiza poszczególnych interpretacji indywidualnych dowodzi, że organy podatkowe nie respektują jednolitego stanowiska prezentowanego przez sądy.

Tytułem  przykładu, 19 lipca 2022 WSA w Gdańsku wydał wyrok (I SA/Gd 298/22), w którym uchylił niekorzystną dla komplementariusza interpretację. Sąd uznał, że wypłacając komplementariuszom w trakcie roku podatkowego zaliczki na poczet zysku, spółka komandytowa nie ma obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy PIT. W podobnym duchu orzekał: WSA w Gliwicach w dniu 17 maja 2022 r. (I SA/Gl 1513/21) oraz WSA w Poznaniu w dniu 22 kwietnia 2022 r. (I SA/Po 701/21).

Powyższa sytuacja przywodzi na myśl spory na gruncie limitowania finansowania dłużnego (art. 15c ustawy CIT), w ramach którego organy podatkowe stale ignorowały jednolite orzecznictwo sądów administracyjnych. W konsekwencji doprowadziło to do zmiany w prawie na korzyść fiskusa. Poprzez zmianę ustawodawca pośrednio przyznał, że to sądy i podatnicy prawidłowo wykładali przepisy – zmiana miała na celu umożliwienie profiskalnej wykładni, która wcześniej była nieprawidłowa.

Bardzo możliwe, że stale umacniająca się linia orzecznicza w zakresie opodatkowania zaliczek na poczet zysku komplementariusza również doprowadzi do zmian w przepisach.

Na ten moment, chęć polemizowania z fiskusem o obowiązku poboru podatku od zaliczki na poczet zysku najprawdopodobniej zakończy się sporem sądowym. Tam jednak szansa na uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia jest bardzo wysoka.

Autorzy:
Maciej Czołpiński – Senior Associate, ADN Doradztwo Podatkowe
Dominik Szlęzak – Praktykant, ADN Doradztwo Podatkowe